Betül Topaklı / Milliyet.com.tr – İşte, meskende, kafede sıkça tükettiğimiz kahve, artık birçoğumuz için günlük ömrün vazgeçilmezleri ortasında yer alıyor. Bazıları güne zinde başlamak, işe konsantre olmak ya da yorgunluk atmak için içerken, bazıları de toplumsallaşma aracı olarak görüyor. Hal bu türlü olunca, kahve tüketimi süratle artıyor. Kahvenin binlerce yıldır insanoğlunun sofrasında yerini aldığını ve tüm dünyada en çok tüketilen içeceklerden biri olduğunu söyleyen Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. V.Özlem Bozkaya, “Kahveyi hayatımıza bu kadar sokan yalnızca toplumsallaşma aracı olarak görülmesi değil, birebir vakitte bugün yüzlerce bilimsel yayınla da kanıtlanmış yararları. Lakin günümüzde hem çeşitleri hem de hazırlanma biçimleriyle sayısız biçimde karşımıza çıkan kahvelerden doğrusunu tercih etmek büyük kıymet taşıyor” dedi.
“Kahvenin içinde bulunan kafein, klorojenik asit, kahweol, kafestol üzere biyoaktfi bileşenler kahveyi işlevsel bir içecek yapıyor. Sistemli kahve tüketiminin bilimsel yayınlarla gösterilmiş pek çok yararı bulunuyor. Kahve, demans (bunama), inme riskini önlüyor. Karaciğer, kolon kanseri, tip 2 diyabet, kalp damar hastalığı riskini azaltıyor. Spor öncesi tüketimiyle idman performansını artırıyor. Güçlü bir antioksidan olan kahve, içerdiği polifenollerle iltihabı azaltan tesir gösteriyor. İltihap azaltıcı tesiri nedeniyle kronik hastalıklara yakalanma riskini azaltıyor. Kafein; metabolizmayı ve yağ yakımını hızlandırıyor, algı ve odaklanmayı artırıyor. Kolesterolü düşürüyor. Tertipli filtre kahve tüketen bayanlarda, göğüs kanseri riski yüzde 50 daha az sıklıkta görülüyor.” – Doç. Dr. V. Özlem Bozkaya
HANGİ KAHVE EN YARARLISI?
İşlenmemiş, katkısız, aromasız çekirdek kahvelerin yararlı olduğunu söyleyen Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. V. Özlem Bozkaya, “Hazır paket kahvelerde kullanılan aroma verici, tatlandırıcı, krema üzere katkı unsurları kahveyi yararlı bir içecek olmaktan uzaklaştırıyor. Kahveye uygulanan ağır kavrulma süreci, kanserojen bir unsur olan akrilamid oluşumuna sebep oluyor. Yapılan çalışmalar akrilamid oranının en az saptandığı kahvelerin, orta kavrulmuş çekirdek kahveler olduğunu gösteriyor. Kahve çekirdeklerinin çok kavrulması akrilamid oranının yükselmesine sebep oluyor” diyerek çekirdeği orta kavrulan kahveleri tercih etmemiz gerektiğine vurgu yaptı.
SOĞUK DEMLEME KAFEİNİ AZALTMIYOR
Son vakitlerde tanınan olan soğuk kahvelerin yeni olmadığına, soğuk suyla kahvenin demlenmesinin yüzyıllar evvel de uygulandığına değinen Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. V. Özlem Bozkaya, “Bu kahvenin temel özelliği, soğuk suyla demlenerek yapılmasıdır. Öbür soğuk kahveler sıcak suyla demlendikten sonra buz yahut soğuk sütün eklenmesiyle soğumuş hâle geliyor. Cold brew imalinde ise kahve çekirdeklerinin en az 10 saat buzdolabında bekletilmesi gerekiyor. Yapılan çalışmalarda, soğuk yahut sıcak demleme karşılaştırmış ve kafein içeriği açısından manalı bir fark saptamamış. Benzeri formda kahvenin yararlı tesirleri ile ilgili de her iki prosedür ortasında bir fark bulunmuyor. Damak zevkinize nazaran sıcak yahut soğuk, her ikisini de tüketebilir, her ikisinden de faydalanabilirsiniz” açıklamalarını yaptı.
“Kahvenin yararlı tesirlerinden bahsederken dozundan bahsetmezsek olmaz. Kahvede bulunan kafein, uyarıcı ve metabolizma hızlandırıcı üzere olumlu tesirlere sahip olsa da yüksek doz alındığında toksisite belirtilerine sebep olabiliyor. Kafein toksisitesi; çarpıntı, huzursuzluk, yüksek dert seviyesi, sonluluk, ellerde titreme, uykusuzluk, çarpıntı- tansiyon dengesizlikleri ve halsizliğe neden olabiliyor. Kafeinin olumsuz tesirleri bilhassa günlük toplam 350-400 miligram üzerine çıkıldığında ortaya çıkıyor. Çarpıntı, ritim bozukluğu, tansiyon sorunlarınız varsa günlük 250 miligram inançlı kafein doz limitinin üzerine çıkmamanız gerekiyor. 1 fincan Türk kahvesinde 40-50 miligram kafein bulunurken, 1 kupa filtre kahvede bu doz 150-250 miligrama çıkabiliyor. Misal biçimde siyah ve yeşil çay da kafein içeriyor. Günlük kafein dozunuzu hesap ederek, kafein toksisitesinden kaçınarak kahve tüketmeniz gerekiyor.” – Doç. Dr. V. Özlem Bozkaya
KAHVEYLE SU İÇMELİYİZ ÇÜNKÜ…
Kahvenin içinde bulunan kafeinin idrar söktürücü tesir gösterdiğini bu nedenle kahvenin su yerini tutmayacağını söyleyen Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. V. Özlem Bozkaya, “Hatta gün içinde idrar söktürücü tesirle bedenden su atılmasına neden olur. Kahve içtiğimiz kadar ek su içmeliyiz. O nedenle kahvenin yanında su ikramımız çok hoş bir gelenektir. Kahveyi seven lakin kafeinin tesirlerini tolere edemeyenler kafeinsiz (dekafeinize) kahvelere yöneliyor. Kafeinsiz kahve; çekirdekler kavrulmadan ve öğütülmeden evvel kafeini alınan kahvelerdir. Bu süreç esnasında da kafein yüzde 95-97 oranında uzaklaştırılıyor, kafein büsbütün sıfırlanmıyor. Yarar açısından, kafeinli kahvelerle bir farkı yoktur lakin işlenme esnasında antioksidan kapasitesini bir ölçü kaybeder. Kafein kısıtlaması gereken bireylerde alternatif olarak tercih edilebilir” bilgilerini paylaştı.
‘BİR TABİP OLARAK ASLA TERCİH ETMEDİĞİM KAHVELER’
Kahve çeşitlerinin yalnızca damak tadına değil, ruha da hitap ettiğini söyleyen Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. V. Özlem Bozkaya, lakin birtakım kahvelerin asla tercih edilmemesi gerektiğine vurgu yaptı. Bunlardan birincisinin granül kahveler olduğunu açıklayan Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. V.Özlem Bozkaya, “Bu kahveler suya at karıştır dediğimiz kahveler olup, işlenmiş ve yararlı tesirlerden mahrumdur. Maalesef en makus kalite çekirdeklerden elde edilen kahve çeşitleridir. İkincisi, çok ve ikili kavrulmuşlar kahveler. Ağır kavurma süreci kahvedeki kanserojen unsur akrilamid oranını artırıyor. Üçüncüsü, karışım kahveler. Otantik, dibek, gurme isimleriyle karışım olarak satılan pek çok kahve içerisinde süt tozu, krema yahut katkı unsuru bulunduruyor. İçindekiler kısmına kesinlikle bakılmalı” dedi.
‘FAVORİM GÜNDE 1-2 FİNCAN TÜRK KAHVESİ’
“Günde 1-2 fincan, orta kavrulmuş çekirdekten Türk kahvesi bir kalp doktoru olarak favorim” diyen Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. V.Özlem Bozkaya, sözlerine şöyle devam etti: “Gerek lezzet olarak gerekse de sunum formuyla kültürümüzü çok hoş yansıttığı için seviyorum. Türk kahvesi yalnızca bir içecek değil, bizim toplumumuz için bir ritüel. Tesiri paketini açınca kokusuyla başlıyor, cezvede ağır ateşte pişirilmesiyle devam ediyor. Alışılmış ki sunumuyla da göz dolduruyor. Kahvenin çeşidi, kafein oranı üzere etkenler ferdî cevapları değiştirebilir. Birine yeterli gelen kahve, başkası için güzel olmayabilir. Bedensel cevaplarımız bizim için en uygun kahveyi bulma seyahatinde bize ışık olacaktır.”