İSTANBUL (İGFA) – Günümüzde ağır iş temposuna karşın spora vakit ayıran şahısların sayısı gün geçtikçe artıyor. Çünkü, sportif faaliyetler bedensel ve ruhsal sıhhatimize çok kıymetli katkı sağlıyor.
Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Alper Kaya, sporun pek çok yararı olsa da kusurlu yapıldığı takdirde spor yaralanmalarına neden olabileceğine dikkat çekti.
“Özellikle soğuk hava kaslarımızın elastikiyetini ve tepki müddetini azaltması nedeniyle yaralanma riskini arttırdığına vurgu yapan Prof. Dr. Alper Kaya, “Kasların ve tendonların kopması, kemikleri birbirine bağlayan doku bantlarının gerilmesi, omuz, diz ve ayak bileğinde yaralanmalar ile kırıklar en yaygın görülen spor yaralanmaları ortasında yer alır. Ayrıyeten herkesin beden ve kas iskelet sistemi yapısı birebir değildir. Hasebiyle vücut ve sıhhat durumunuzla ilgili uzmandan ayrıntılı bilgi sahibi olduktan sonra size uygun olabilecek sporlara yönelmeniz gerekir” dedi.
Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Alper Kaya, spor yaparken kaçınmanız gereken kusurları anlatarak, kıymetli teklifler ve ikazlarda bulundu.
HATA 1: SPORA ISINMADAN BAŞLAMAK
Doğrusu: Spora başlamadan evvel, ısınma antrenmanlarını yaparak kaslarınızı hazır hale getirmeyi alışkanlık edinmeniz çok değerli. Bu antrenmanlar bedendeki kan akışı ile dokulardaki oksijen ölçüsünü artırarak kaslara esneklik kazandırıyor. Bunun bilakis soğuk kaslarla yapılan ani hareketler ise kas yaralanmaları, esneklik kazanılmadan yapıldığında menisküs yırtığı üzere meselelere yer hazırlıyor. Tekrar birebir sorunları önlemek için spor sonrasında germe antrenmanlarıyla bedeninizi yavaş yavaş soğutmayı da ihmal etmemeniz gerekiyor.
HATA 2: SPORUN ÇABUCAK ÖNCESİNDE ÇOK YEMEK
Doğrusu: Spor yaparken kullanacağınız güce uygun beslenmeye ihtimam gösterin. Spor saatine çok yakın vakitte çok tüketilen yemeğin akabinde kan deveranı kaslardan uzaklaşıp daha çok sindirim sistemine yöneliyor. Bu durum da hem rahatsızlık hissi, hem de erken yorulmalara neden oluyor. Bilhassa kolay şekerin tüketilmesi ise insülinin süratle yükselmesine yol açıyor ve idman sırasında kan şekeri bu sefer süratlice düşerek baş dönmesi ile bayılma hissine sebep olabiliyor.
HATA 3: BEDENİ SUSUZ BIRAKMAK
Doğrusu: Egzersiz öncesinde, sırasında ve sonrasında su içmeyi ihmal etmeyin. Prof. Dr. Alper Kaya, sportif faaliyetlerde, aktivitenin şiddeti ve mühletine bağlı olarak, bedende çeşitli seviyelerde sıvı kaybı yaşandığına işaret ederek, “Aşırı susamışlık hissi, yorgunluk, baş ağrısı ile bedensel olarak ağırlaşma hissi yahut idrar renginde yoğunlaşma su kaybının işaretleridir. Bu durumda spora devam etmemeli ve kesinlikle süratlice sıvı alarak bedendeki kayıp yerine konmalıdır. Aksi halde kas krampları üzere değerli problemler gelişebilir” diyor.
HATA 4: ÇOK YORGUN VE BİTKİN GÜNLERDE SPOR YAPMAK
Doğrusu: Çok yorgun ve bitkin haldeyken dikkat ile istikrar duyusu azaldığı için bu devirlerde spor yapmak yaralanma riskinin artmasına sebep oluyor. Münasebetiyle kendinizi çok yorgun ve bitkin hissettiğinizde kolay fizikî aktiviteler dışında spor yapmayı ertelemeniz gerekiyor.
HATA 5: KISA MÜDDETTE SONUÇ ALMAYA ÇALIŞMAK
Doğrusu: Özellikle spora yeni başlayan şahısların yaptıkları en değerli yanlışlardan biri, spordan kısa müddette yüksek bir randıman alma hayali oluyor. Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Alper Kaya, kısa müddette sonuca ulaşma niyetiyle çok kısa aralıklarla ve çok idman yapmaktan kesinlikle kaçınmanız gerektiği ikazında bulunarak, “Vücut yapısına uygun olmayan ya da çok yüksek tempo ve sıklıkta yapılan sporlar yeniden çok kullanım yaralanmaları olan kas ve eklem hasarlarının yanı sıra kalp ve deveran sisteminde değerli meselelere yol açabilir. Münasebetiyle sporu kesinlikle uzmanın önerisi doğrultusunda bir program halinde uygulamalısınız” diyor.
HATA 6: GEÇ SAATLERDE SPOR YAPMAK
Doğrusu: Geç saatlerde ve şiddetli yapılan spor uyku nizamını olumsuz istikamette etkileyebiliyor. Bilhassa sabahları güneşin doğuşuyla başlayan hormonal ritmin bozulmasına ve kortizolün artmasına sebep olarak bedenin iç istikrarının bozabiliyor. Prof. Dr. Alper Kaya, bu nedenle idman günleri ortasındaki müddetin güzel düzenlenmesinin ve dinlenmek için bedene kâfi müddet verilmesinin değerini vurgulayarak, şöyle devam ediyor: “Vücudun haftada en az bir-iki gün dinlenmesi çok değerlidir. Dinlendirmeden yapılan yüksek aktiviteli sporlarda ‘aşırı kullanım yaralanmaları’ dediğimiz problemler ortaya çıkabilir, örneğin kimi kemiklerin muhakkak bölgelerinde oluşan kemik ödemleri, hatta ‘stres kırığı’ ismini verdiğimiz ince kırıklar gelişebilir. Gerilim kırıkları, sporun yanı sıra günlük aktiviteleri kısıtlayan, uzun mühlet dinlenmeyi, hatta koltuk değneği kullanmayı gerektiren problemlerdir. Nadiren de olsa kimi hastalarda ameliyat da gerekebilir. Çok kullanımla birlikte ayrıyeten bilhassa eklemlerdeki yüklenme sonucu kıkırdak ve yumuşak doku problemleri da görülebilir. Bu yüzden vücudunuzun özelliklerine, metabolik durumunuza, kas ile eklem yapınıza ve yorgunluğunuza nazaran bir tempo seçmelisiniz”
HATA 7: SPORA UYGUN OLMAYAN KIYAFET VE EKİPMAN KULLANMAK
Doğrusu: Soğuk havalarda dışarıda spor yapacaksanız çok kalın ve yünlü kıyafetleri tercih etmeyin. Bunun yerine terletmeyen lakin beden ısısını koruyan kıyafetler giyin. Ayrıyeten ayakkabınızın yapacağınız sporun yerine uygun özelliklere sahip olması gerektiğini belirten Prof. Dr. Alper Kaya, “Sporda kullanılacak olan ekipmanlar konusunda kesinlikle bilgi edinilmeli ve şuurlu seçimler yapılmalıdır. Örneğin, tenis oynarken gelişebilecek olan omuz ve dirsekteki meseleleri önlemek için raketin büyüklüğü, tartısı yahut yerin uygunluğu açısından kesinlikle profesyonel yardım alınmalıdır. Ayrıyeten basketbol ayakkabısıyla da tenis oynanmamalıdır. Bu kusur ayak bileğinde bağ ve tendon zedelenmelerine yol açabilir” diye konuşuyor.